Umiejętności językowe u każdego dziecka rozwijają się w dosyć indywidualnym tempie. Proces opanowania mowy rozpoczyna się już w okresie prenatalnym i zajmuje pociechom kilka lat. Na początku maluch z zainteresowaniem wsłuchuje się w otaczające go odgłosy, a następnie zaczyna je powtarzać. Rodzice dokładają szczerych wysiłków, aby wspierać rozwój mowy dziecka. Czasami jednak czują się zaniepokojeni i zastanawiają się, czy to już pora, aby udać się ze swoją pociechą do specjalisty. Postaramy się więc rozwiać wszelkie wątpliwości, odpowiadając na pytanie – kiedy iść z dzieckiem do logopedy?
Kiedy do logopedy?
Logopeda jest pierwszą osobą, z którą należy się skonsultować, jeżeli zauważyliśmy jakiekolwiek niepokojące sygnały u naszego dziecka. Mogą to być wszelkiego rodzaju problemy z rozwojem mowy i wymową oraz niestandardowe zachowania, które są męczące i niezrozumiałe zarówno dla dzieci, jak i ich rodziców. Jak takie sytuacje mogą wyglądać w praktyce?
Uzasadniony jest niepokój rodziców, gdy dziecko nie nawiązuje kontaktu wzrokowego, nie wykazuje chęci, aby komunikować się z otoczeniem oraz nie naśladuje gestów. Warto szukać pomocy u specjalistów również, gdy maluch nie reaguje na swoje imię i zdarzają mu się napady złości nieadekwatne do sytuacji. Do innych niepokojących sygnałów należy układanie zabawek w rzędzie albo stereotypowe czynności, które dziecko musi wykonać, bo inaczej wpada w panikę.
Według specjalistów od kształtowania się mowy wyróżnić można kilka etapów rozwoju mowy u dziecka:
- okres przygotowawczy trwa od 3 do 9 miesiąca życia płodowego,
- okres melodii to głównie pierwszy rok życia,
- od 1 roku do ukończenia 2 roku przyjmuje się, że dziecko wchodzi w okres wyrazu,
- 2 oraz 3 rok życia to etap zdania,
- natomiast powyżej 3 roku rozpoczyna się okres swoistej mowy.
Kiedy do logopedy z dzieckiem? Zdecydowanie warto odwiedzić tego specjalistę jak najszybciej. Jeżeli okaże się, że maluch rozwija się prawidłowo, to taka wizyta uspokoi rodziców, natomiast w innym przypadku, pozwoli jak najszybciej podjąć skuteczną terapie.
Kiedy do logopedy z 2 latkiem?
Chociaż każde dziecko rozwija się w swoim tempie i powinno być traktowane indywidualne, przyjmuje się, że maluch w wieku 12 miesięcy powinien już wymawiać proste słowa, takie jak mama czy tata. Maksymalnie do 15 miesięcy pociecha powinna znać chociaż 3 – 5 słów. Im bliżej drugich urodzin, tym więcej słów powinna się ona uczyć. Rodzice w tym okresie zazwyczaj zauważają szybki rozwój mowy swojego dziecka – w krótkim czasie uczy się ono coraz to nowych słów i zaczyna łączyć je w proste zdania. Dwuletnie dziecko zazwyczaj z powodzeniem potrafi powiedzieć wyrażenia takie „mama daj” czy „tata chodź”. W słowniku malucha może już znajdować się nawet do 300 słów.
Co powinno skłonić rodziców do wizyty u logopedy z dwuletnim dzieckiem? Między innymi to, gdy zaczęło mówić i przestało, w ogóle nie mówi albo posługuje się swoim niezrozumiałym dla innych językiem. Malucha warto obserwować w codziennym życiu – niepokój powinny wzbudzić zachowania takie jak zatykanie uszu na nagły dźwięk, oddychanie przez usta, spanie z otwartą buzią czy trudności w połykaniu śliny lub innych pokarmów. Warto wykazać większą czujność, jeżeli nie wykazuje ono chęci do poznawania nowych zapachów, smaków i dań oraz je tylko wybrane produkty.
Kiedy do logopedy z 3 latkiem?
Dziecko po rozpoczęciu 3 roku życia próbuje już budować coraz dłuższe wypowiedzi, chociaż zazwyczaj nie używa zaimków i spójników oraz dużym wyzwaniem dla niego jest odmienianie wyrazów. Jest w stanie posługiwać się zdaniami pytającymi i oznajmującymi, które składają się z kilku słów. Trzylatek może jednak mieć problem z wypowiadaniem dwuznaków oraz nierzadko zastępuje trudniejsze głoski łatwiejszymi – nie musimy więc obawiać się, jeżeli nie wymawia głoski r.
Gdy maluch zbliża się do 4 roku życia zaczyna już coraz wyraźniej wymawiać głoski, chociaż nadal skraca wyrazy i je upraszcza. Posługuje się coraz większą liczbą przymiotników i przysłówków oraz robi mniej błędów gramatycznych.
Co powinno nas martwić w rozwoju 3-letniego dziecka? Między innymi, gdy ma trudności w wykonywaniu ćwiczeń języka – na przykład nie jest w stanie oblizać ust lub podnieść język do górnych zębów. Niepokojące jest również, jeżeli wkłada język między zęby podczas mówienia oraz zastępuje większość trudnych głosek łatwiejszymi – na przykład zamienia j na w, d na t czy k na t.
Kiedy z dzieckiem do logopedy?
Warto pamiętać, że logopedę możemy odwiedzić w każdym momencie – nie muszą pojawić się żadne niepokojące objawy, abyśmy zdecydowali się na wizytę kontrolną. Profilaktyczna konsultacja u specjalisty pozwoli ocenić, na jakim etapie rozwoju jest dziecko oraz ewentualnie wychwycić nieprawidłowości rozwojowe. Im później zostanie postawiona diagnoza, tym trudniejsza i bardziej czasochłonna jest terapia.
